Rượu bia làm hại đến lá gan của bạn như thế nào?
Rượu bia từ lâu đã trở thành một phần trong văn hóa ẩm thực và giao tiếp xã hội của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, thói quen uống rượu bia kéo dài và không kiểm soát đang trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là sức khỏe của lá gan – cơ quan đảm nhiệm chức năng giải độc quan trọng nhất của cơ thể. Nhiều người vẫn còn chủ quan trước những hậu quả âm thầm mà rượu bia gây ra cho gan, cho đến khi bệnh tình trở nên trầm trọng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa rượu bia và lá gan, những tổn thương gan có thể gặp phải, cũng như các giải pháp thiết thực để bảo vệ gan khỏi tác hại của rượu bia.
1. Cơ chế rượu bia tác động đến gan
Gan là cơ quan có vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình chuyển hóa và giải độc của cơ thể. Tuy nhiên, lá gan lại rất dễ bị tổn thương bởi thói quen sinh hoạt không lành mạnh, đặc biệt là việc tiêu thụ rượu bia. Trong cuộc sống hiện đại, rượu bia xuất hiện phổ biến trong các buổi tiệc tùng, lễ hội, gặp gỡ đối tác hay thậm chí là trong những cuộc vui hàng ngày. Việc uống rượu trở thành thói quen phổ biến khiến nhiều người không ý thức được mức độ nguy hiểm mà loại thức uống này mang lại, nhất là đối với gan. Vậy rượu bia tác động như thế nào tới lá gan? Tại sao gan lại là cơ quan gánh chịu hậu quả nhiều nhất từ rượu bia? Và làm sao để bảo vệ gan khỏi những tổn hại nghiêm trọng này?
Cơ chế gan xử lý rượu bia không hề đơn giản. Khi uống rượu bia, ethanol trong đồ uống sẽ được gan chuyển hóa thông qua enzym alcohol dehydrogenase (ADH). Enzym này biến ethanol thành acetaldehyde, một chất độc cực kỳ nguy hiểm đối với tế bào gan. Acetaldehyde sau đó được chuyển hóa thành acetate nhờ enzym aldehyde dehydrogenase (ALDH) rồi tiếp tục được đào thải ra ngoài. Tuy nhiên, nếu uống quá nhiều rượu trong thời gian ngắn hoặc thường xuyên uống với tần suất cao, gan sẽ không kịp xử lý lượng acetaldehyde tích tụ trong cơ thể, dẫn đến tổn thương tế bào gan, gây viêm gan và lâu dài là xơ gan. Ngoài ra, quá trình chuyển hóa ethanol còn sinh ra các gốc tự do gây stress oxy hóa, làm mất cân bằng hệ thống chống oxy hóa tự nhiên của cơ thể, từ đó tiếp tục tấn công các mô gan khỏe mạnh.
2. Các bệnh lý gan thường gặp do rượu bia
Gan nhiễm mỡ do rượu là giai đoạn sớm nhất trong chuỗi tổn thương gan do bia rượu gây ra. Trong giai đoạn này, các giọt mỡ bắt đầu tích tụ trong tế bào gan do quá trình oxy hóa axit béo bị ức chế, kèm theo đó là khả năng tổng hợp lipid của gan tăng lên. Người bệnh thường không có triệu chứng rõ rệt, hoặc chỉ cảm thấy hơi mệt mỏi, chán ăn, tức nhẹ vùng hạ sườn phải. Đây là giai đoạn có thể hồi phục nếu người bệnh ngừng uống rượu bia kịp thời và thay đổi lối sống lành mạnh. Tuy nhiên, nếu tiếp tục uống rượu, bệnh sẽ tiến triển sang viêm gan do rượu, với biểu hiện rõ ràng hơn như vàng da, vàng mắt, đau bụng, sốt nhẹ và mệt mỏi kéo dài. Viêm gan do rượu là tình trạng gan bị viêm nặng, một số tế bào gan bắt đầu bị hoại tử và mất chức năng, dễ chuyển thành xơ gan nếu không được can thiệp kịp thời.
Xơ gan do rượu là hậu quả nghiêm trọng nhất trong chuỗi tiến triển bệnh lý gan do rượu gây ra. Khi gan bị xơ, các tế bào gan khỏe mạnh bị thay thế bằng mô xơ không còn chức năng. Gan bị thu nhỏ, cứng lại, khả năng thải độc và tổng hợp protein thiết yếu giảm sút nghiêm trọng. Xơ gan có thể dẫn đến biến chứng như cổ trướng, xuất huyết tiêu hóa, bệnh não gan và cuối cùng là ung thư gan. Một khi gan đã bị xơ hóa, khả năng phục hồi gần như không còn, bệnh nhân sẽ cần được theo dõi sát sao và đôi khi phải ghép gan để duy trì sự sống. Tình trạng xơ gan không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn tác động nặng nề đến tâm lý, chất lượng cuộc sống và tài chính của người bệnh và gia đình họ.
Các dấu hiệu nhận biết sớm bệnh gan do rượu bia không phải lúc nào cũng rõ ràng, nhất là ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, người uống rượu thường xuyên có thể lưu ý một số triệu chứng như: mệt mỏi không rõ nguyên nhân, chán ăn, đầy hơi, rối loạn tiêu hóa, vàng da, vàng mắt, ngứa ngáy toàn thân, sụt cân không lý do, bầm tím dễ dàng và đau âm ỉ vùng bụng trên bên phải. Khi thấy các dấu hiệu này, người bệnh nên nhanh chóng đến cơ sở y tế để kiểm tra chức năng gan qua các xét nghiệm như men gan ALT, AST, siêu âm gan hoặc Fibroscan để đánh giá mức độ tổn thương.
3. Giải pháp bảo vệ gan khỏi tác hại của rượu bia
Phòng ngừa tác hại của rượu bia đối với gan là điều hoàn toàn có thể thực hiện được nếu chúng ta ý thức về sức khỏe của bản thân. Trước hết, cần kiểm soát lượng rượu bia tiêu thụ hằng ngày. Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nam giới không nên uống quá 2 đơn vị cồn/ngày và phụ nữ không quá 1 đơn vị cồn/ngày, trong đó 1 đơn vị cồn tương đương với 330ml bia hoặc 150ml rượu vang. Tiếp theo, nên bổ sung các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như rau xanh, trái cây, các loại hạt, cũng như sử dụng thêm các sản phẩm bảo vệ gan có nguồn gốc từ thảo dược như cà gai leo, atiso, diệp hạ châu – các dược liệu đã được chứng minh có hiệu quả trong việc giải độc gan, bảo vệ và tái tạo tế bào gan. Ngoài ra, cần xây dựng lối sống lành mạnh: ngủ đủ giấc, tránh thức khuya, tập thể dục đều đặn, uống đủ nước và giảm stress – những yếu tố gián tiếp hỗ trợ hoạt động của gan tốt hơn.
Khám sức khỏe định kỳ là một biện pháp quan trọng không thể bỏ qua trong phòng và phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến gan. Người có tiền sử uống rượu bia lâu năm nên kiểm tra men gan ít nhất 2 lần/năm để kịp thời phát hiện những bất thường. Nếu phát hiện bệnh gan ở giai đoạn sớm, cơ hội điều trị và phục hồi chức năng gan sẽ cao hơn nhiều so với khi đã xuất hiện biến chứng nghiêm trọng. Việc khám sức khỏe định kỳ không chỉ giúp bảo vệ gan mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và giảm thiểu chi phí điều trị lâu dài.
Tóm lại, rượu bia có tác động trực tiếp và nghiêm trọng đến chức năng của gan. Dù không phải ai uống rượu cũng bị xơ gan hay ung thư gan, nhưng nguy cơ là hoàn toàn có thật, nhất là khi việc sử dụng rượu trở thành thói quen kéo dài không kiểm soát. Gan là cơ quan thầm lặng, chỉ lên tiếng khi đã bị tổn thương nghiêm trọng. Vì vậy, bảo vệ gan bằng cách kiểm soát lượng rượu bia, duy trì lối sống lành mạnh và kiểm tra sức khỏe định kỳ là việc làm cần thiết, không chỉ giúp bạn duy trì thể trạng tốt mà còn góp phần nâng cao tuổi thọ và chất lượng cuộc sống. Hãy nhớ rằng, bảo vệ lá gan chính là bảo vệ sự sống.
——————————————-
📍 CÔNG TY TNHH CIMINID
📌 Địa chỉ: 86 Nguyễn Lương Bằng, P. Tân Lập, TP. Buôn Ma Thuột
📞 Hotline: 0899997157
🌐 Website: ciminid.com
📱 TikTok: @codciminid
📘 Fanpage: Facebook COD
📢 Telegram: COD Channel
▶️ YouTube: @CODCIMINID